ไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ มีพูพอน เนื้อไม้สีแดงเข้ม ใบ: ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับ รูปรีถึงรูปหอก หลังใบเกลี้ยงเป็นมัน มีร่างแหหนาแน่น ท้องใบมีขนรูปดาวสีทองหรือสีเงินปกคลุมหนาแน่น ดอก: ออกบนกิ่งเป็นกระจุกแบบช่อเชิงหลั่น มีจำนวน 3-30 ดอก ผล: แห้งแตก รูปทรงกลม รูปไข่หรือ รูปรี สีเขียวถึง สีน้ำตาลอ่อน ปกคลุมด้วยหนามรูปสามเหลี่ยมจำนวนมาก เมล็ดมีเยื่อหุ้มเมล็ดปกคลุมมิดชิด นุ่ม สีขาวหรือเหลือง มีรสหวาน
ใบรสขมเย็นเฝื่อน สรรพคุณแก้ไข้ แก้ดีซ่าน ขับพยาธิ และทำให้หนองแห้ง เนื้อหุ้มเมล็ดรสหวานร้อน แก้โรคผิวหนัง ทำให้ฝีแห้งและขับพยาธิ เปลือกลูกรสฝาดเฝื่อนสมานแผลแก้น้ำเหลืองเสีย พุพอง แก้ฝีตานซาง คุมธาตุ แก้คางทูม ใช้ไล่ยุงและแมลง รากรสฝาดขม แก้ไข้และแก้ท้องร่วง
สูงประมาณ10 - 15 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดกลมหนาทึบ กิ่งค่อนข้างเปราะ กิ่งมีหนามเล็กๆ ตามลำต้น ใบ: เป็นใบ ประกอบมีใบย่อย 3 ใบ รูปไข่หรือแกมขนมเปียกปูน สีเขียว มีแถบสีเหลืองตามแนวเส้นใบ ดอก: ออกเป็นช่อใหญ่ที่ปลายกิ่ง คล้ายดอกถั่ว สีแสด แดงหรือสีขาว ดอกทยอยบานจากโคนไปหาปลายช่อ ออกดอกเดือนธันวาคม - กุมภาพันธ์ ผล: เป็นฝัก ลักษณะเป็นข้อๆต่อกัน เมล็ดสีส้ม
ปลูกเป็นไม้ประดับ
กวาว ก๋าว (เหนือ) จอมทอง (ใต้) จาน(อุบลราชธานี) ทองธรรมชาติ ทองพรมชาติ (กลาง) ทองต้น (ราชบุรี)
Butea monosperma (Lam.) Taub.
ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ผลัดใบ สูง 10 -15 เมตร เรือนยอดรูปทรงไม่แน่นอน ส่วนใหญ่ทรงกระบอกหรือทรงกลม ถ้าอยู่ในที่ลมแรงกิ่งและต้นจะคดงอ เปลือกต้นมีสีน้ำตาลเทา แตกและเป็นตะปุ่มตะป่ำ ใบ: เป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 3 ใบ เรียงสลับ ใบย่อยที่ปลายรูปไข่กลับแกมสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ใบย่อยด้านข้างเป็นรูปไข่เบี้ยว กว้าง 8-15 เซนติเมตร ยาว 9-17 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ ดอก: ออกเป็นช่อคล้ายดอกทองหลาง สีแดงส้ม ยาว 6-15 เซนติเมตร มีดอกย่อยเกาะเป็นกลุ่ม เวลาบานมี 5 กลีบ จะออกดอกดกที่สุดในเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี ผล: ผลมีลักษณะเป็นฝักสีน้ำตาลอ่อน แบน โค้งงอเล็กน้อย มีเมล็ดขนาดเล็กอยู่ภายใน 1 เมล็ด
ยางใช้รับประทานแก้ท้องร่วง เลือดออกในกระเพาะอาหาร กระเพาะปัสสาวะอักเสบ ขับพยาธิใบไม้ตับ ใช้ตำพอกแก้ฝีและสิว ถอนพิษ แก้ปวด แก้ท้องขึ้น แก้ริดสีดวง ขับพยาธิ ดอกรับประทานถอนพิษได้ แก้ไข้ ขับปัสสาวะ ลดความกำหนัด ขับพยาธิ ใช้หยอดตาแก้ตาแดง ปวดเคืองตา ตาแฉะ ตามัว เมล็ดบดให้ละเอียดผสมน้ำมะนาวใช้ทาแก้ผิวหนังเป็นผื่นแดง อักเสบ คันและแสบร้อน แก่นทาแก้ปวดฟัน รากใช้ประคบบริเวณที่เป็นตะคริว ขับพยาธิ